چهره تکنولوژی همواره همان روی خوش کمک به رفاه و خلاقیت بشر نیست، تکنولوژی رویه تلخ دیگری هم دارد که حق آبوگل و حرمت پیشکسوتی سرش نمیشود؛ همان چهرهای که وقتی قصد تاختن به یک نام را میکند میتواند میراث و گذشته و تمام خاطرات خوش یک برند را بشوید و ببرد و تنها رسوبی از آن در ذهن کاربرانش باقی بگذارد. یکی از قربانیان این سیل خروشان حرمتشکن هم یکی از اسطورههای تاریخ عکاسی است. اینبار قرعه به نام شرکت آمریکایی کداک درآمده است؛ شرکتی که یکی از قدیمیترین پیشگامان تولیدکننده تجهیزات و لوازم عکاسی در جهان به شمار میرفت در ژانویه سال ۲۰۱۲ رسما اعلام ورشکستگی کرد و به نوستالژیهای تکنولوژیک زندگی ما پیوست.
شرکت آمریکایی ایستمن کداک در اوایل دهه ۱۸۸۰ پایهگذاری شد و با اختراع یکی از دوربینهای عکاسی دستی ابتدایی، فن و هنر عکاسی را در دسترس همگان قرار داد. دوربین سبک و نسبتا ارزانقیمتی که کداک در سال ۱۸۸۸ به بازار عرضه کرد، خدمت بزرگی به گسترش عکاسی در بین عامه مردم بود و گام محکمی در همهگیرشدن این فن و هنر ابداعی قرن نوزدهم برداشت. پس از آن بود که دوربینهایی سبک با کارایی بسیار ساده که کداک با شعار «شما تنها یک دکمه را فشار دهید، ما بقیه کارها را انجام میدهیم» راهی بازار میکرد در مدت زمان بسیار اندکی در سراسر جهان شهرت یافتند و میزان تقاضا برای آنها به شدت افزایش یافت.
کداک، که مقر اصلی آن در روچستر ایالت نیویورک آمریکا قرار دارد، زمانی با عرضه حلقه فیلم عکاسی به بازار انقلابی در عرصه این هنر و صنعت رقم زده بود، اما از انقلاب دیجیتال غفلت کرد و همین موضوع هم سبب شد به ورشکستگی مالی بیفتد. پس از دگرگونیهای شگرفی که با انقلاب دیجیتال در دنیای عکاسی پدید آمد، کداک به آرامی از سوددهی فاصله گرفت؛ شرکتی که در زمان اوج سوددهیاش، یعنی دهه ۱۹۸۰ میلادی، ۱۴۵ هزار کارمند در کشورهای مختلف جهان برایش کار میکردند، از سال ۲۰۰۳ به تدریج ۱۳ کارخانه و ۱۳۰ آزمایشگاه خود را تعطیل و ۴۷ هزار کارمند خود را از کار برکنار کرد. این شرکت هماکنون روی هم رفته ۱۹ هزار کارمند دارد که اعلام ورشکستگی میتواند بر سرنوشت شغلی آنها هم تاثیر بگذارد.
به باور کارشناسان واکنش کند و نامناسب کداک به تغییرات دو دهه اخیر در فناوری عکاسی، به خصوص تکامل و رشد استفاده از دوربینهای دیجیتال، از عوامل اصلی دشواریهای مالی پیش آمده برای این شرکت بوده و باعث شده تا ارزش سهام آن طی ۱۵سال اخیر از ۳۱ میلیارد دلار به کمتر از ۱۵۰ میلیون دلار کاهش یابد. کداک بهتازگی تمرکز فعالیتهایش را از بازار دوربینهای عکاسی به تولید چاپگرها و اسکنرهای کامپیوتری معطوف کرده بود تا بلکه شاید افت سود خود را جبران کند. اما این تغییر استراتژی هم نتوانست چندان به آن کمک کند که سود بیشتری به دست آورد و روزگار خوش گذشته را دوباره تکرار کند.
اعلام ورشکستگی از سوی کداک پس از آن صورت گرفت که این شرکت نتوانست امتیاز انحصاری ابداعات و دستاوردهای خود در زمینه تصویربرداری دیجیتال را به فروش برساند. پیشتر کداک هشدار داده بود که اگر نتواند امتیازات انحصاری این ابداعات را که ارزش مادی ثبتشان حدود ۲ تا ۳ میلیارد دلار ارزیابی شده بود، تا پایان سال ۲۰۱۱ به فروش برساند، با بحران مالی مواجه خواهد شد. البته هنوز بسیاری باور دارند کداک قدرتمندتر از آن بوده که این شکست برای همیشه او را از دنیای عکاسی کنار بزند.