از آن دست جوان‌هایی است که استارتاپ خود را از دل یک فروشگاه کوچک و از دل یک بازار کاملا سنتی بیرون آورد. مقداد زنگی، مدیرعامل و مؤسس مجموعه مقدادآیتی، متولد سال65 است که با داشتن مدرک کارشناسی ارشد مهندسی نرم‌افزار، موفق شد رویکرد آنلاین را در فروشگاه سنتی کامپیوتر خود وارد کرده و بدون جذب سرمایه، استارتاپ بزرگی را ایجاد کند که با داشتن 100 پرسنل، جایگاه تثبیت‌شده‌ای را در بازار آنلاین فروش محصولات آی‌تی کسب کرده است. در ادامه گفت‌وگوی هفته‌نامه شنبه را با این جوان خوش‌فکر و مصمم بخوانید.
مقدادآیتی دقیقا چیست و چه کاری انجام می‌دهد؟
اسم اول مقدادآیتی، مقداد کامپیوتر بود که از سال1387 در تهران فعالیت خود را آغاز کرد و 3 تا 4سال نیز در شهرستان با همین اسم فعالیت می‌کرد. در سال1390 فروشگاه اینترنتی‌مان را با نام ام‌سی‌‌آی آی‌تی راه‌اندازی کردیم؛ یعنی به نام سایت مقداد کامپیوتر ایرانیان بود که در سال 92 توانستیم مقداد آی‌تی را با طراحی و برنامه‌ریزی جدید بالا بیاوریم.
مقداد آی‌تی در چند کتگوری خاص فعالیت میکند، همانطور که از اسم آن نیز مشخص است، در قسمت آی‌تی ورود پیدا کرده و بعدتر مسیرش را تغییر داد، به طور‌ی که در انتهای سال97 مسیرش را از قالب آی‌تی و کامپیوتر به سمت بخش‌های دیگر انتقال داد و قصد دارد چند کتگوری جدید دیگر هم اضافه کند که با کامپیوتر مرتبط نیستند، مثل تولید محتوای زیبایی سلامت و محصولات خانه و آشپزخانه.
یعنی صرفا دیگر فروشنده کالای الکترونیک نیستید؟
نیستیم، ولی کماکان ما را به عنوان یک برند آی‌تی می‌شناسند. کتگوری‌هایی مثل لپ‌تاپ، کامپیوتر، موبایل، دوربین و ماشین‌های اداری و شبکه را داریم و قسمت‌های دیگری نیز مثل زیبایی سلامت و محصولات خانه و آشپزخانه را نیز ان‌شاءالله در سال99 راه‌اندازی می‌کنیم. در حال حاضر دفترمان در 3 مرکز مختلف ساختمان اداری، ساختمان فروش و ساختمان لجستیک در حال فعالیت است که در سال99 قصد داریم در خود ساختمان مقداد آی‌تی مستقر شویم تا تمام سازمان‌مان در ساختمان مقداد آی‌تی، به صورت متمرکز، یک‌جا باشند. الان نیز در حال طراحی این ساختمان هستیم و ان‌شاءالله از اول فروردین کلیه ساختمان‌ها به آنجا منتقل خواهند شد.
ایده راه‌اندازی این استارتاپ از کجا به ذهن شما رسید؟
رشته تحصیلی من مهندسی کامپیوتر بود و در سال‌های 89 تا 90 متوجه حرکت بازار به سمت فروشگاه‌های اینترنتی شدم، بنابراین آنالیزهایم را بر اساس سایت‌های خارجی شروع کردم. ما از سال 80 تا 90 به صورت سنتی کار می‌کردیم، قبلا در یک واحد 12 متری با 2پرسنل در پاساژ ایران فعالیت می‌کردیم و در سال 91 بود که به سمت فروش اینترنتی کالا حرکت کردیم، به این صورت که دوباره در همان پاساژ ایران یک دفتر 60متری گرفتیم و در دل همان بازار شروع به کار کردیم که کارمندان ما در آن زمان، به 7 تا 8نفر رسیده بودند. از سال92 بود که دیگر به صورت کامل و در قالب یک فروشگاه اینترنتی فعالیت‌مان را پی گرفتیم.
از سال 87 تا سال 91 این اتفاق چندین بار تکرار شد؛ البته ما در سال90 تا 92 هم فروشگاه اینترنتی داشتیم، ولی به صورت ملموس و رسمی نبود. در سال 92 بود که به صورت جدی فروشگاه اینترنتی‌مان را راه‌اندازی کردیم. قالب اول ما فقط کامپیوتر بود؛ یعنی قطعات کامپیوتر و لپ‌تاپ داشتیم و حتی موبایل هم در آن نبود. در ادامه به این نتیجه رسیدیم که چه کتگوری‌های دیگری می‌توانیم به این فروشگاه اینترنتی اضافه کنیم و در این فاصله کتگوری‌های ما به مرور زمان زیاد شدند.
اتفاق خیلی خوبی که در سال92 برای ما رخ داد، این بود که بازار به سمت فروشگاه اینترنتی نمی‌آمد و ما در بازار کامپیوتر، جزو معدود فروشگاه‌هایی بودیم که به صورت اینترنتی کالا می‌فروختیم، ضمن اینکه به صورت تلفنی نیز این فروش را داشتیم. در ادامه شروع کردیم به بزرگ کردن کار و گسترش محصولات و رفتن به سمت کتگوری‌های خاص، البته در سال97 مشکلات زیادی داشتیم. مجموعه در حال بزرگ‌شدن بود و نیروهای سازمانی‌مان یکباره از 15 نفر به 60 نفر رسیدند که این افزایش مشکلات جدیدی برای من به همراه داشت.
چه اهدافی را در کسب‌وکارتان دنبال می‌کنید؟
اتفاقاتی که ما در ۲ سال آینده برای خود در نظر گرفته‌ایم، در مقایسه با آنچه تا الان اتفاق افتاده، کاملا متفاوت است. از مهم‌ترین اهدافی که ما تا سال 1399 و 1400 داریم، سرویس پشتیبانی 24 ساعته آنلاین است که البته این سرویس را در حال حاضر نیز داریم، ولی به صورت 24ساعته نیست. مورد بعدی به خدمات پس از فروش ما مربوط می‌شود.
خدمات پس از فروش ما در حال حاضر در همان دفتر سابق‌مان در پاساژ ایران مستقر شده است که ان‌شاءالله در فروردین 99 در خود ساختمان مقدادآیتی، یک تیم ۱۰ تا ۱۲ نفره خدمات پس از فروش را در دست خواهند گرفت. سیستم لجستیک‌مان را نیز در سال99 بزرگ‌تر و مجهزتر خواهیم کرد؛ چراکه در شش‌ماهه دوم سال به سمت دو کتگوری خیلی بزرگ حرکت خواهیم کرد که شامل لوازم خانگی و لوازم زیبایی سلامت هستند. طبیعتا به یک سوله احتیاج داریم و به همین دلیل نیز در حال تدارک یک سوله هزار متری هستیم.
تیم‌های لجستیک ما نیز کاملا درون‌سازمانی خواهد شد؛ یعنی ما هیچ ارسالی را به سرویس‌های خدماتی برون‌سازمانی محول نخواهیم کرد. مسئله ارسال برای ما بسیار مهم است؛ چراکه برای مشتریان ما بسیار مهم است. در فرایندهای فعلی ارسال مشکلاتی وجود دارد که مشتریان ما و در نهایت برند ما را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
از مهم‌ترین این مشکلات می‌توانم به معیوب‌شدن کالا به دلیل جابه‌جایی نامناسب، به‌هم‌ریختگی شکل ظاهری جعبه‌ها و تاخیر در ارسال کالا اشاره کنم. اما با تمهیداتی که داریم، این کالاها توسط اعضای خودمان تفکیک شده و به وسیله وانت‌های مجموعه به نقاط مختلف تهران و در نهایت شهرستان‌ها ارسال خواهند شد. ما در سال97 مرسولات را در یک بازه 2ساعته ارسال می‌کردیم اما با بالا‌رفتن حجم سفارش‌ها این زمان به 8 ساعت رسیده است؛ اما شدیدا به دنبال آن هستیم که در سال99 تحویل در تهران را به همان ۲ ساعت خودمان برگردانیم و برای ارسال به شهرستان‌ها نیز بازه ۲۴ تا 48 ساعته را در نظر گرفته‌ایم.
به تمام نقاط ایران ارسال دارید؟
ما حتی در دورترین نقطه‌های ایران نیز مشتری داریم. در حال حاضر نیز مطابق با مشتریانمان در حال افزایش امکانات وب‌سایت‌مان هستیم. یکی از مهم‌ترین مواردی که برای تسهیل ارسال مرسولات به شهرستان‌ها در حال بررسی است، فرایند تفکیک و بسته‌بندی کالاهاست. در سیستم لجستیک جدید با مهندسی مقصد و نوع مرسوله قصد داریم کیفیت ارسال را از نظر زمان، کیفیت و هزینه به طرز چشمگیری بهبود ببخشیم.
چه چیزی در مقدادآیتی وجود دارد که یک خریدار، بین مقدادآیتی و سایر رقبایی که در این بازار هستند، شما را انتخاب کند؟ مزیت عمده استارتاپ شما چیست؟
به عقیده من مناسب‌ترین بخش این پرسش بحث شکستن انحصار در بازار است که این قاعده، یک قاعده جهانی است. آیا با وجود آمازون نباید هیچ فروشگاه اینترنتی دیگری وجود داشته باشد؟! آیا به این معناست که در کل دنیا فقط آمازون کالا می‌فروشد و کس دیگری نمی‌فروشد؟! ما به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و قوی‌ترین نیچ‌مارکت‌ها در حوزه آی‌تی در حال حاضر فعالیت می‌کنیم. وقتی شما حوزه فعالیت خود را به صورت تخصصی و با دامنه کمتر انتخاب کنید، می‌توانید در مقابله با بیزینس‌هایی که دامنه فعالیت وسیعی دارند، موفق شوید.
تنوع کالاها، برند‌بودن محصولات، گارانتی معتبر و به ویژه قیمت پایین نیز از دیگر مزایای بیزینس ماست. برند مقداد آی‌تی توانسته در بازار آنلاین خود را به عنوان یک برند قدرتمند، به‌روز و تخصصی معرفی کند. جالب است بدانید که در سال۹۸ با تمام اتفاقات بزرگی که رقبا آن را محقق کرده‌اند، ما توانستیم مشتریان خود را در حدود ۴ برابر افزایش دهیم؛ چراکه ما نمی‌گوییم چون فلان برند در بازار ایران وجود دارد، پس باید ما کنار برویم و امیدی به موفقیت ما نیست. اتفاقا این نکته ما را خیلی دلگرم‌تر میکند؛ یعنی حس رقابت در ما بیدار می‌شود. چیزی که امروز برای ما نقش یک هدف بزرگ را بازی میکند، از بین بردن انحصار است. ما می‌خواهیم برای مشتریان یک حس خوب ایجاد کنیم.
آماری هم می‌توانید از فروش روزانه‌تان ارائه دهید که به چه صورت است؟
بله. شاید با توجه به آمارهایی که این روزها از بیزینس‌های آنلاین شاخص منتشر می‌شود، آمار فعلی فروش ما چندان برای شما جذاب نباشد؛ اما به نظر من آمار را باید از زاویه درستی نگاه و بررسی کرد. برند مقداد آی‌تی یک برند تخصصی در بازار آی‌تی است. فروش آنلاین ۵ ماهه ما در سال۹۵ به‌تنهایی با فروش آنلاین ما از ابتدای فعالیت برند برابری می‌کرد که بسیار قابل تأمل است.
من برای بررسی فروش آنلاین همواره بازه‌های زمانی را با توجه به رویدادها انتخاب می‌کنم. منظورم از رویدادها هم تغییرات و امکانات جدیدی است که به وب‌سایت اضافه می‌کنیم. حجم فروش ما در سال۹۷ حدودا ۴۰۰ درصد بیشتر از سال ۹۶ بود و در ۶ماهه اول ۹۸ نیز در مقایسه با بازه برابر رشد ۸۰۰ درصدی داشته است. این رشد را کاملا به مشتریانمان نسبت می‌دهم.
ما همیشه سعی کردیم تا صدای مشتری را بشنویم و نیازهای مشتریان را در سریع‌ترین زمان ممکن برطرف کنیم. مشتریان ما نیز با معرفی ما به دیگران، انتقاد و پیشنهاد، همیشه از ما حمایت کردند تا ما بتوانیم به عنوان یک برند تخصصی در حوزه آی‌تی حضور داشته باشیم.
سرمایه‌گذار هم داشتید؟
تا‌کنون هیچ سرمایه‌گذاری وارد بیزینس ما نشده است. به نظر من تا این لحظه این اتفاق برای برند مقداد آی‌تی تأثیر خوبی داشته است. در سال98 به دلیل مشکلاتی مثل قطعی اینترنت و نوسانات دلار، نتوانستیم تا الان به اهدافمان دست پیدا کنیم اما تا حد قابل‌قبولی به اهدافمان نزدیک شدیم و نکته مهم‌تر این است که تا جایی که می‌توانستیم نگذاشتیم ترکش این مشکلات به مخاطب برسد و خودمان آنها را پوشش دادیم. بارها در این مشکلات ضرر هم کردیم تا بتوانیم مشتریان را راضی نگه داریم.
بنابراین برای سال آینده تصمیم گرفتیم تا متدهای بهتری را در خدمات پس از فروش و رضایتمندی مشتریان به کار ببندیم. علاوه بر این، در حال راه‌اندازی باشگاه مشتریانی هستیم که بتواند استانداردهایی را که در بازار ایران رعایت می‌شود، فراهم کند و ان‌شاءالله تا 1400 بتوانیم باشگاه مشتریانمان را به سمت استانداردهای بین‌المللی پیش ببریم؛ منظور از استانداردهای بین‌المللی این است که کیفیت پیشنهادها و خدماتی که مشتری پس از خرید از ما دریافت میکند، چیزی ورای تصورش و همگام با موفق‌ترین و مشتری‌مدارترین بیزینس‌های دنیا باشد.
چیزی حدود 2میلیون کاربر به صورت ماهانه وارد سایت مقدادآیتی می‌شوند و ما دنبال این هستیم که در سال99 این رقم را به 10 میلیون برسانیم
ضمن اینکه ما خدمات جدید‌تری را نیز برنامه‌ریزی کرده‌ایم که در سال99 اعلام می‌کنیم که قطعا خبرهای خوشی برای مشتریان ما به شمار می‌روند و تمام این مشکلات درحالی اتفاق افتاد و راهکار برای حل‌کردن آن ارائه شد که پیشنهاد‌های متعددی برای سرمایه‌گذاری به سمت ما می‌آمد.
در پاسخی دقیق‌تر به سوالتان باید بگویم ما تا جایی که توان داشته باشیم، سرمایه‌گذار نمی‌آوریم و می‌توانم بگویم یکی از دلایلی که ما موفق شدیم، این است که سرمایه‌گذاری نیاوردیم که بتواند برای ما تصمیم بگیرد و به اهداف ما سمت و سو دهد. تمام سرمایه ما همین نیروهایی هستند که در سازمان داریم و از خود همین بچه‌ها انرژی می‌گیریم، یعنی تمام ثروت و سرمایه‌ای که در سیستم است، همین پرسنل ما هستند و به غیر از آن، ما هیچ سرمایه‌ای وارد کار نکردیم و تا‌کنون نیز این نیاز دیده نشده است.
با توجه به اینکه سرمایه هم جذب نکرده‌اید، به سوددهی رسیده‌اید؟
من در ایران بیزینسی را نمی‌بینم که به معنای واقعی کلمه به سود رسیده باشد؛ اما باید به این نکته دقت داشت که ما یک برند در حال رشد هستیم و در حال حاضر سوددهی در اولویت‌های برند ما نیست. منظورم از در اولویت‌نبودن سوددهی این نیست که سوددهی برای ما اهمیت ندارد، بلکه هدف نهایی هر بنگاه اقتصادی سوددهی است اما مقداد آی‌تی اهداف بزرگی در سر دارد.
مجموعه مقداد آی‌تی سعی میکند به مشتری و کاربر نزدیک شود. ما همه چیز را در قالب پول نمی‌‌بینیم؛ حتی خیلی وقت‌ها پیش آمده است که کاربرها ایده‌هایی را به ما ارائه دادند و ما نیز با جان و دل قبول کردیم. شاید خیلی وقت‌ها نتوانیم نیازهای کاربران را در همان لحظه برطرف کنیم، ولی جزو اهداف ما خواهد بود. به همین دلیل می‌توانم مشتریان را در درجه اول و پرسنل مجموعه را در درجه دوم به عنوان بزرگ‌ترین سرمایه‌های برند در نظر بگیرم.
با توجه به اینکه از دل یک کسب‌وکار سنتی فعالیت استارتاپی‌تان را بدون سرمایه آغاز کردید، چه توصیه‌ای به جوانانی که به فکر راه‌اندازی کسب‌وکار جدید خودشان هستند، دارید؟
در این چندسال روزهای خوب و بد زیادی در زندگی شخصی و کاری تجربه کردم. روزهای زیادی احساس می‌کردم که بیزینس من در چند‌قدمی شکست قرار گرفته و در برخی روزها خودم را در چند‌قدمی موفقیت می‌دیدم. به نظرم تنها منبع الهام من در چنین شرایطی یک جمله بود. همیشه در این شرایط به خودم می‌گفتم که نه با شکست‌ها زیاد ناراحت شو و نه در پیروزی‌ها خیلی خوشحال باش.
به نظرم اگر به فکر راه‌اندازی استارتاپ هستید در درجه اول تردید نکنید و به سمت رویایتان حرکت کنید. اگر هم مؤسس یک استارتاپ هستید باید بتوانید به‌خوبی احساسات خود را کنترل کنید. تا می‌توانید بازار و نمونه‌های موفق داخلی و خارجی را تحلیل کنید. شک نکنید که بازار و مشتریانتان بیشتر از آنچه که انتظار دارید، نتیجه زحمت‌تان را به شما برمی‌گردانند.
به نظر من یک استارتاپ همیشه در لبه تیغ حرکت میکند. با هر حرکت حساب‌نشده ممکن است خودش را در معرض شکست قرار دهد. به همین دلیل زندگی یک کارآفرین نیز همیشه در لبه تیغ است. برای آنکه بتوانید بر لبه تیغ حرکت کنید، باید بتوانید تعادلتان را به‌خوبی حفظ کنید.
درگاه پرداخت مقدادپی در راه است
مقدادپی به عنوان یک درگاه پرداخت اینترنتی، از مهم‌ترین اهداف پیش‌روی استارتاپ مقدادآیتی به شمار می‌رود که تا سال 1400 راه‌اندازی خواهد شد. ارمیا ذبیحی درباره ویژگی مذکور در ادامه بیشتر توضیح می‌دهد. او متولد سال 71 و فارغ‌التحصیل مقطع ارشد ام‌بی‌ای بوده و کمتر از 3 یا 4 ماه است که در مجموعه مقدادآیتی به عنوان مدیر دپارتمان دیجیتال فعالیت میکند.
مقدادپی دقیقا چیست و از چه زمانی کار خود را آغاز میکند؟
ما تا اواسط سال99 باشگاه مشتریانمان را در سطح استانداردهای داخلی، یعنی آن چیزی که در اکثر بیزینس‌ها در حال انجام است، راه‌اندازی خواهیم کرد. قرار است باشگاه مشتریان ما چیزی دور از انتظار مشتریان و بیزینس‌های داخلی باشد؛ یعنی چیزی باشد که در استانداردهای بین‌المللی و فروشگاه‌هایی مثل آمازون و دیگر سرویس‌های مشابه اتفاق می‌افتد.
برای اینکه بتوانیم چنین سرویسی را طراحی و پیاده‌سازی کنیم، به این نیاز داریم که یک حلقه درون‌سازمانی و یک اتوماسیون کامل داشته باشیم. بر همین اساس، تراکنش‌ها و فرایندهای مالی می‌تواند کمک بزرگی به ما بکند و اطلاعاتی را به ما ارائه دهد که با توجه به نیاز مخاطب، تئوری‌هایی که در ذهن‌مان داریم را پیاده کنیم.
به همین دلیل تمرکز ویژه‌ای روی بخش فنی گذاشتیم تا بتوانیم در سال 1400 بحث مقدادپی را به صورت کامل راه‌اندازی و نیازهای خود و مشتریان را مرتفع کنیم، زیرا هنگامی که بحث پرداخت از ساید داخلی بیزینس خارج می‌شود، می‌تواند منجر به مشکلاتی مثل مباحث قضایی، بحث امنیت و… شود.
ارائه چنین خدماتی می‌تواند برای مجموعه نیز مقرون‌به‌صرفه‌تر باشد؟
می‌تواند به این صورت هم باشد. طبیعتا بحث سوددهی یک بحث پایه‌ای در بیزینس است، ولی در حال حاضر بحث برندینگ و نگاهی که مشتری نسبت به ما دارد، برای ما در اولویت است. الان رقابت، رقابت خدمات است و مشتری هم باهوش است و تفاوت کیفیت خدمات را درک میکند.
به همین دلیل ما نیز این نکته را در نوک پیکان اهدافمان قرار دادیم، زیرا بازخوردی که از مشتریان و کاربران مختلف‌مان می‌گیریم، همه ثبت شده و بررسی می‌شوند و طبیعتا، هم در توسعه زیرساخت بیزینس و هم در حوزه مارکتینگ، در اولویت‌های ما قرار خواهند گرفت و ما سعی می‌کنیم همه آنها را مدنظر داشته باشیم.
حساسیت‌های برند و خط‌مشی که برای برند تعریف کرده‌ایم، بر این مبنا شکل گرفته که اگر قرار باشد محصول جدیدی ارائه شود، باید کامل و بدون نقص باشد. در ضمن باید به این نکته هم توجه داشت که خوشبختانه رقبا و فعالان بازار آنلاین کالا و خدمات بسیاری از مشکلات را حل و برای آنها راهکار ارائه کردند که از مهم‌ترین آنها می‌توانم به فرهنگ خرید آنلاین و مارکت‌پلیس و… اشاره کنم.
رسالت سازمان ما دقیقا در شعار سازمانی ما قابل ملاحظه است؛ خرید مقرونبهصرفه آنلاین. خرید مقرونبهصرفه آنلاین یک فلسفه خیلی ساده دارد و این است که ما دوست داریم با حداقل قیمت ممکن، حذف‌کردن یک سری از واسطه‌ها، دعوت‌کردن از تولیدکنندگان داخلی و… قیمت را پایین بیاوریم تا قدرت خرید مردم بالاتر برود و به آن چیزی که لیاقتش را دارند، دست پیدا کنند.
فلسفه مقدادپی نیز همین است؛ یعنی فارغ از بحث امن‌کردن رویه‌های پرداخت و امکانات بیشتری که ما می‌توانیم در پرداخت به واسطه باشگاه مشتریان ارائه دهیم، یک امکان فوق‌العاده نیز در بحث باشگاه مشتریانمان داشته باشیم. این کلیات مقدادپی بود که می‌توانم بگویم تقریبا 30 تا 40 درصد از کارهای فنی و زیرساختی آن انجام شده است، اما از آنجایی که بحث پرداخت، پروتکل‌های امنیتی و مجوزهای خاص خودش را می‌خواهد، هدف ما این است که این محصول در ایده‌آل‌ترین حالت ممکن ارائه شود.
تجربه کاری شما از همکاری با مجموعه مقدادآیتی چیست؟
در این چند ماهی که به مجموعه پیوستم، تجربیات عجیبی کسب کردم که شبیه به هیچ‌کدام از تجربه‌های کاری گذاشته‌ام نبود. به نظر من این تفاوت فقط به آقای زنگی و برخی ویژگی‌های شخصیتی ایشان مربوط می‌شود. کارآفرینی یک تیپ شخصیت است، آقای زنگی نیز از تیپ آدم‌های کارآفرین است اما یک ویژگی منحصر‌به‌فرد دارد و آن این است که در فضای شرکت لیدر و در خارج از آن مدیر هستند.
سختکوشی و ریسک‌پذیری بالایی که ایشان دارند، باعث شده مقدادآیتی بتواند بدون سرمایه‌گذار به جلو حرکت کند. به عقیده من بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاران مقداد آی‌تی پرسنل این مجموعه هستند که اهداف فردی خود را در گرو اهداف سازمانی می‌بینند.
