گرب تاکسی، سرویس آنلاین حمل‌ونقل با مرکزیت مالزی است که طیف وسیعی از خدمات خود را به کشورهای مالزی، سنگاپور، اندونزی، فیلیپین، ویتنام، تایلند و میانمار ارائه می‌دهد. تا ماه ژوئن 2017، تعداد رانندگانی که در این پلتفرم ثبت‌نام کرده بودند به یک‌میلیون نفر می‌رسید و اپلیکیشن موبایل آن بیش از 45 میلیون بار دانلود شده بود.
ایده اولیه و تأسیس استارتاپ
زمانی که آنتونی تان، دانشجوی دانشکده کسب‌وکار هاروارد بود، از یکی از دانشجویان دیگر شنید که مردم مالزی از سیستم تاکسیرانی این کشور بسیار ناراضی هستند. بر همین اساس او یک طرح کسب‌وکار آزمایشی را بر مبنای ارائه خدمات تاکسی‌های کرایه‌ای شهری و بین‌شهری، با استفاده از تکنولوژی اشتراک‌گذاری مکان و نقشه‌برداری توسعه داد و یک اپلیکیشن مخصوص تلفن همراه را هم، مشابه با سیستم اوبر طراحی کرد. در سال 2011، تان با این برنامه در رقابت‌های طرح‌های کسب‌وکار دانشکده هاروارد شرکت کرد و به مقام دوم رسید. به‌علاوه، به‌عنوان اولین تیم کاملا آسیایی، جایزه ویژه این رقابت‌ها را نیز از آن خود کرد. یک سال بعد، آنتونی از ادامه کسب‌وکار خانوادگی خود منصرف شد و تصمیم گرفت طرحی را که مورد تشویق استادانش قرارگرفته بود، به مرحله اجرایی درآورد. به همین منظور استارتاپ گرب تاکسی را در کوالالامپور مالزی تأسیس کرد و کارش را با برنامه
Tan Hooi Ling.Grab.com شروع کرد. او در کنفرانس برترین استارتاپ‌های آسیایی سال 2015 گفت: «ما گرب‌تاکسی را راه‌اندازی کردیم زیرا در آن زمان صنعت تاکسیرانی مالزی، بازار بسیار آشفته‌ای بود. نه رانندگان از درآمد خود رضایت داشتند و نه زنان در ترددهای خود احساس امنیت می‌کردند. این مشکل واقعا به یک‌راه حل نیاز داشت.»
توسعه کسب‌وکار
ماه‌های اولیه شروع کار، با چالش‌های زیادی همراه بود. گرچه تأمین سرمایه اولیه استارتاپ به کمک چندین سرمایه‌گذار انجل امکان‌پذیر شده بود، ولی رانندگان مفهوم و لزوم فناوری هوشمند این صنعت را درک نمی‌کردند. تان به یاد می‌آورد که در مراکز خرید، فرودگاه‌ها و پمپ‌بنزین‌ها، به دنبال رانندگان شایسته‌ای می‌گشت که همکاری با او را بپذیرند.
فرهنگ‌سازی و آموزش مردم و رانندگان زیاد طول نکشید. یک سال بعد، عملکرد گرب‌تاکسی به حدی موفقیت‌آمیز بود که رانندگان برای پیوستن به این سیستم صف می‌کشیدند، ولی تان و تیم رهبری، در گزینش رانندگان دقت زیادی به خرج می‌دادند و با تک‌تک آنها در جلسات دونفره ملاقات و گفت‌وگو می‌کردند. آنها تمام رزومه‌ها و سوابق رانندگان را موردبررسی و استعلام قرار می‌دادند و معتقد بودند یکی از مهم‌ترین اصول این کسب‌وکار، امنیت مسافران است. استفاده از اپلیکیشن گرب، کار ساده‌ای بود. مشتریان باید محل مبدأ و مقصد خود را روی نقشه انتخاب می‌کردند و تاریخ و ساعتی را که مایل به دریافت اتومبیل بودند، اعلام می‌کردند. آنها همچنین می‌توانستند انتخاب کنند که این سفر درون‌شهری یا بین‌شهری، شخصی یا شغلی است و بسته به نوع نیازشان، مدل اتومبیل خاصی را سفارش دهند. به‌علاوه گرب‌تاکسی به کاربران اجازه می‌داد مسیر رسیدن به مقصد را خودشان انتخاب کنند.
گسترش به خارج از مرزها
در سال 2013، گرب‌تاکسی که تقاضای رو به رشد و غیرمنتظره‌ای داشت، موفق شد خدماتش را به کشورهای فیلیپین، سنگاپور و تایلند توسعه دهد. با ادامه رشد بالای کسب‌وکار در سال 2014، محدوده خدمات به ویتنام و تایلند هم رسید. در پایان سال2014، این شرکت تنها در کوالالامپور 50 هزار راننده فعال را در استخدام خود داشت و نرخ کاربران فعال آن در هرماه به 400 هزار نفر می‌رسیدند.
از طرفی، با توسعه خدمات گرب نظر سرمایه‌گذاران وی‌سی نیز به این کمپانی جلب شد. اولین سرمایه‌گذار مستقل، تایگر گلوبال بود که در طول 12 ماه 90 میلیون دلار سرمایه گرب تاکسی را افزایش داد. پس‌ازآن سرمایه‌گذاران معتبر دیگری نظیر شرکت هولدینگ ورتکس، جی‌جی‌وی کپیتال و سافت‌بانک نیز طی چندین دوره افزایش سرمایه، روی این استارتاپ سرمایه‌گذاری کردند.
مهم‌ترین دلایل موفقیت گرب‌تاکسی
تمام مردمی که از خدمات گرب‌تاکسی استفاده می‌کنند، صرف‌نظر از اینکه در چه شهر یا کشوری باشند، می‌توانند هرگونه نارضایتی خود را از سرویس دریافتی گزارش دهند. طبق گزارش موسسه آمار آسیا، تا سال 2017 حتی یک مورد شکایت بدون پاسخ و رسیدگی وجود نداشته است. در تمام 5سالی که از آغاز به کار این پلتفرم گذشته است، همیشه مسئولان خودشان را موظف دانسته‌اند مسئولیت تمام کاستی‌ها را به عهده بگیرند و رضایت مشتریان را جلب کنند. درعین‌حال شرکت بارها حمایت خود را از کارمندان و رانندگان در چالش‌های زندگی شخصی‌شان نشان داده و همین امر باعث شده که رانندگان همیشه برای کسب اعتبار بیشتر شرکت، انگیزه داشته باشند. برای مثال، اگر راننده‌ای دچار سانحه شود، این شرکت هزینه‌های درمانی او را به عهده می‌گیرد و در این مدت نیز خانواده او را به لحاظ مالی تأمین می‌کند. یکی از مهم‌ترین اصول مدل کسب‌وکار گرب‌تاکسی، فعالیت‌های محلی است. این شرکت که بارها اعلام کرده قصد ندارد از محدوده جنوب شرق آسیا خارج شود، سعی می‌کند با متمرکز‌ماندن در بازار هدف خود، وفاداری مشتریان را به دست آورد. گرب تاکسی به‌منظور اطمینان پیدا‌کردن از صلاحیت رانندگان، آنها را پس از یک پروسه ارزیابی دقیق سوابق کاری و سلامت روانی استخدام می‌کند. هیچ راننده‌ای صرفا با ثبت‌نام آنلاین به عضویت این گروه درنمی‌آید. به‌علاوه خودروی رانندگان نیز موردبررسی کارشناسان قرار می‌گیرد. آنتونی تان معتقد است که شخصیت و رفتار رانندگان، مهم‌ترین عامل کسب اعتبار این برند است.
وضعیت فعلی برند
در حال حاضر گرب‌تاکسی خدماتش را در 6 کشور جنوب شرقی آسیا ارائه می‌کند. این شرکت سال گذشته اعلام کرد که باوجود افزایش سرمایه‌های متوالی، قصد ندارد گستره فعالیتش را به کشورهای بیشتری توسعه دهد، بلکه ترجیح می‌دهد کیفیت سرویس‌ها را در همین بازار بهبود دهد. طبق اعلام نشریه فوربس در سال 2017، گرب‌تاکسی با اختلاف زیادی نسبت به اوبر، محبوب‌ترین سرویس آنلاین حمل‌ونقل شرق آسیاست. ماه اکتبر سال جاری دولت مالزی با تقدیر از همه زیرمجموعه‌های گرب اظهار کرد که این شرکت، اعتبار ازدست‌رفته سازمان تاکسیرانی مالزی را جبران کرده است.
