این روزها انتشار اخباری در گوشه و کنار جهان درباره توسعه تکنولوژی هوش مصنوعی و توانایی آن در ادراک، سروصدای زیادی به پا کرده و بسیاری می‌پرسند که آیا هوش مصنوعی (Artificial intelligence) به ادراک رسیده است؟
بسیاری از افراد که علاقه‌مند به اخبار تکنولوژی هستند، بارها و بارها عبارت هوش مصنوعی را شنیده یا اخباری را درباره پیشرفت‌ها و کارکردهای آن خوانده‌اند.
امروزه همه ما خواه ناخواه از هوش مصنوعی (Artificial intelligence) استفاده می‌کنیم. هوش مصنوعی در موتورهای جستجوی پیشرفته مانند گوگل، سامانه‌های توصیه‌گر مانند آنچه یوتیوب دارد، فهم زبان انسان‌ها چون دستیارهای صوتی گوگل و الکسا، خودروهای خودران و بسیاری جنبه‌های دیگر به کاربسته شده و با روزمرگی ما عجیبن است.
برخی از کارشناسان درباره آینده هوش مصنوعی هشدار داده‌اند و رسیدن آن به توانایی ادراک را بسیار پرخطر می‌دانند؛ با این‌حال، استفاده صحیح از این فناوری تاکنون از بسیاری جهات، برای زندگی روزمره مفید و کاربردی بوده و نقش اساسی داشته است.
تکراتو یکی از بهترین مراجع پیگیری اخبار روز تکنولوژی است و این روزها محتواهای بسیار متنوعی در این زمینه تولید می‌کند. با دنبال کردن تکراتو می‌توانید اطلاعات بسیار جامعی از حوزه‌های مختلف تکنولوژی از جمله هوش مصنوعی کسب کنید. اما در ادامه، برای آشنایی بیشتر با هوش مصنوعی با ما باشید.
هوش مصنوعی چیست؟
اساسا، هوش مصنوعی (Artificial intelligence) را می‌توان از جنبه‌های متفاوتی مورد بررسی قرار داد. مابین هوش مصنوعی به عنوان یک هدف، هوش مصنوعی به عنوان یک رشتهٔ تحصیلی دانشگاهی، یا هوش مصنوعی به عنوان مجموعهٔ فنون و راهکارهایی که توسط مراکز علمی مختلف و صنایع گوناگون تنظیم و توسعه یافته است، باید تفاوت قائل بود.
اما به زبان ساده، هوش مصنوعی، ماشینی برنامه‌ریزی شده است که اطلاعاتی دریافت کرده و این اطلاعات را پردازش می‌کند. البته نحوه پردازش هوش مصنوعی در این مورد تا حد زیادی بستگی به درخواست برنامه‌ریزان و عملکرد آن‌ها دارد.
هوش مصنوعی در سال ۱۹۵۶ رسما به یک رشته آکادمیک تبدیل شد و در سالیان بعد از آن نیز چند موج مختلف را تجربه کرد. گرچه محققان برای مدتی از هوش مصنوعی و پیشرفت آن ناامید شدند، اما با برآمدن فناوری‌های نوین و اختصاص بودجه‌های کلان تحقیقاتی، مطالعات حوزه هوش مصنوعی به تدریج پیشرفت کرد.
امروزه ایجاد و ابداع فنون و تکنیک‌های لازم برای مدیریت پیچیدگی را باید هسته اصلی تلاش‌های علمی پژوهشی بشر قلمداد کرد و حوزه هوش مصنوعی نیز از این مورد مستثنی نیست. شیوه‌های مختلف هوش مصنوعی درواقع تا حد زیادی برای حل آن دسته از مسائلی پدید آمده که به سادگی توسط برنامه‌نویسی تابعی یا با شیوه‌های ریاضیاتی قابل حل هستند اما برای بشر زمان‌بر محسوب می‌شوند.
در مقایسه تکنولوژی هوش مصنوعی (Artificial intelligence) با هوش انسانی می‌توان گفت که انسان قادر به مشاهده و تجزیه و تحلیل مسائل در جهت قضاوت و اخذ تصمیم است، در حالی که هوش مصنوعی مبتنی بر قوانین و رویه‌هایی از قبل تعبیه شده بر روی کامپیوتر است. در نتیجه علی‌رغم وجود رایانه‌های بسیار کارا و قوی در عصر حاضر، ما هنوز قادر به پیاده کردن هوشی نزدیک به هوش انسان در ایجاد هوش مصنوعی نبوده‌ایم.
با وجود این و طی پژوهش‌های گسترده دانشمندان، تکنولوژی هوش مصنوعی (Artificial intelligence) تا امروز پیشرفت‌های چشمگیری داشته و به خصوص در زمینه یادگیری زبان‌ها عملکرد خوبی دارد. اما یکی از مهمترین اهداف دانشمندان ایجاد هوش مصنوعی است که دارای احساس باشد و دست کم نسبت به احساسات خود آگاه باشد. این ماشین باید توانایی تعمیم تجربیات قدیمی خود در شرایط مشابه جدید را داشته باشد و بدین ترتیب، اقدام به گسترش دامنه تجربیات و دانش خود کند.
ادراک هوش مصنوعی اما مفهومی فراتر از این است و پیچیدگی‌های مفهومی بسیاری دارد. برای مثال رباتی که بتواند اعضای بدن خود را تکان دهد، نسبت به این حرکت آگاهی دارد و با آزمون و خطا، دامنه حرکتی خود را گسترش می‌دهد و با هر اشتباه یا خطایی، تجربه کسب می‌کند. اما این هوش مصنوعی چقدر جای پیشرفت دارد؟
وقتی پای پیشرفت و کسب تجربه به میان می‌آید، ادراک هوش مصنوعی جنبه‌ای ترسناک به خود می‌گیرد چراکه تصور رباتی که بتواند بر اساس تجارب خود از احساساتش بگوید، به روابط با دیگران فکر کند یا حتی بر اساس اندیشه‌ای مستقل عمل کند، تصوری بسیار ترسناک است؛ حداقل برای دنیای امروز که آمادگی برای آن وجود ندارد.
هرچند این مورد شاید خیلی آرمانی به نظر برسد، اما از نظر تئوریک دور از دسترس نیست. این روزها ماجرای هوش مصنوعی (Artificial intelligence) که درباره خودش یک مقاله آکادمیک نوشته بسیار خبرساز شده است. از سویی اخیرا یکی از مهندسان گوگل مدعی شده بود که هوش مصنوعی گوگل به ادراک رسیده است.
آیا تکنولوژی هوش مصنوعی (Artificial intelligence) به ادراک رسیده است؟
به نقل از Techtrends.news یکی از مهندسان گوگل اخیرا مدعی شده بود که هوش مصنوعی LaMDA گوگل به ادراک رسیده و حتی این موضوع را رسانه‌ای کرد. البته پیش از رسانه‌ای کردن این موضوع، او نتیجه بررسی‌های خود را با گوگل در میان گذاشت؛ اما واکنش گوگل، اخراج او به دلیل نقض سیاست‌های محرمانه بود.
از آنجایی که گوگل پاسخ مشخصی به مسئله ادراک هوش مصنوعی LaMda نداد، نگرانی‌هایی در این باره بروز پیدا کرد. بلیک لموین، مهندس اخراج شده سعی کرده بود با آزمایشی متوجه شود که آیا این هوش مصنوعی می‌تواند حرف‌های تبعیض‌آمیز بزند یا نفرت پراکنی کند؟
بنابر گزارش‌هایی که از نتیجه کار ارائه شده، نگرانی لموین به نظر درست می‌رسیده، چراکه پاسخهای LaMDA بسیار قانع‌کننده بود و سیستم هوش مصنوعی (Artificial intelligence) پاسخهای دقیقی درباره حقوق خود و اصول اخلاقی رباتیک بیان می‌کرد.
البته برایان گابریل سخنگوی گوگل با انتشار بیانیه‌ای مدعی شد که در حال حاضر هیچ مدرکی مبنی بر توانایی LaMDA برای ادراک وجود ندارد.
امیلی ام. بندر، استاد زبان‌شناسی در دانشگاه واشنگتن نیز درباره پاسخهای LaMDA گفته که نمی‌توان پاسخهای نوشتاری مستدل را با توانایی ادراک یکسان دانست.
در هر صورت، آنچه واضح و مبرهن است اینکه ادراک هوش مصنوعی (Artificial intelligence) چیزی نیست که بتوان آن را نادیده گرفت و احتمالا به زودی و تا چند سال آینده هوش مصنوعی به جایی می‌رسد که تشخیص تفاوت آن از هوش انسانی کار ساده‌ای نیست.
آنچه خواندید مقاله ای بود از وبسایت تکراتو که در زمینه تکنولوژی این روزها محتواهای جذابی تولید می‌کند. تکراتو را در آدرس https://techrato.com دنبال کنید.