فاصله اجتماعی با ابزارهای اینترنت اشیا

چه کسی فکر می‌کرد روزی برسد که از ابزارهای پیشرفته فناوری برای دوری انسان‌ها از هم استفاده شود؟ باور اینکه اینترنت اشیا که با هدف بهبود کیفیت زندگی و تسهیل در فرایندهای مختلف به وجود آمده، قوانین دوری انسان‌ها از هم را بسنجد، سخت است. این روزها فناوری اینترنت ‌اشیا فاصله انسان‌ها را اندازه می‌گیرد. البته از دیدگاه‌های روانشناسانه و جامعه‌شناختی، دوری انسان‌ها از هم عاملی برای افسردگی و به وجود آمدن جرم‌ و جنایت است. با این همه، ابزارهای اینترنت‌اشیا نه به خاطر تنهاتر‌کردن آدمی، بلکه به خاطر حفظ سلامت آنها، فاصله‌سنجی می‌کنند. در این یادداشت از اقداماتی می‌گوییم که به وسیله اینترنت اشیا برای حفظ فاصله اجتماعی انجام شده است.

با شیوع ویروس کرونا و گسترش جهانی آن، دولت‌ها احساس خطر کردند. این احساس خطر به خاطر آن بود که دولتمردان باید مناطق تحت کنترل خود را مدیریت می‌کردند. مدیریت صحیح در دوران کرونا یعنی مراقبت از مردم و پیشگیری از ابتلای افراد دیگر. در نتیجه، قانون فاصله اجتماعی در کشورهای مختلفی اجرایی شد. سنگاپور یکی از کشورهای مقرراتی است که همواره به قوانین سختگیرانه‌اش معروف است. این کشور از همان ابتدای شیوع کووید-۱۹، در جست‌وجوی راهکارهایی برای پیشگیری از آن بود، اما با وجود قوانین سختگیرانه‌ای که در این کشور برای موقعیت تازه‌ای که رخ داده بود وضع شد، باز هم افرادی به کرونا مبتلا شدند. سنگاپور یکی از قطب‌های اقتصادی و فناوری آسیاست‌ و شرکت‌های بسیاری در حوزه‌های مختلف تکنولوژی دارد.
یکی از این حوزه‌ها اینترنت اشیا‌ست که به لطف آن، فاصله اجتماعی سنجیده می‌شود. یکی از شرکت‌های سنگاپوری فعال در زمینه اینترنت‌اشیا، فناوری تازه‌ای را توسعه داده است. این فناوری که «چشم‌هایی در آسمان» نام دارد، با مقیاس‌‌هایی مشخص، فاصله اجتماعی را نظارت می‌کند. با استفاده از این فناوری، می‌توان از گسترش کووید-۱۹ جلوگیری کرد. همچنین چشم‌هایی در آسمان، حریم خصوصی را افزایش می‌دهد.
پیش‌تر درباره قوانین سختگیرانه سنگاپور گفتیم، این کشور در مواجهه با ویروس کرونا قانون جدیدی را وضع کرد. در ماه مارس‌۲۰۲۰، سنگاپور اعلام کرد مردم این کشور برای جلوگیری از ویروس کرونا باید یک‌متر (‌سه‌قدم) از یکدیگر فاصله بگیرند. همچنین در مکان‌های عمومی نباید از فرد دیگری کمتر از یک متر فاصله داشت. اگر کسی این قوانین را رعایت نکند، باید جریمه‌ بپردازد. این جریمه ۱۰‌هزار دلار سنگاپور معادل ۶۹۵۰ دلار آمریکا عنوان شد. دولت سنگاپور این قانون را به شیوه‌ای وضع کرد که فقط مربوط به پرداخت جریمه نمی‌شد؛ یعنی اگر افراد کمتر از یک متر از یکدیگر فاصله داشتند، ممکن بود به مدت ۶ماه به زندان بیفتند یا حتی علاوه بر زندان باید جریمه پرداخت می‌کردند.
زمانی‌که قانون سه‌قدم فاصله اجرایی شد، شرکت‌های اینترنت‌اشیا به فکر استفاده از این فناوری برای سهولت آن افتادند. مقامات سنگاپور سفیرانی را برای بررسی فاصله اجتماعی استخدام کردند و همزمان اینترنت‌اشیا هوشمند با سنسورهای بنیادی، به خدمت آنها آمدند. این نوآوری با اسکن جمعیت و مقیاس‌بندی می‌تواند فاصله ۲ فرد را از هم تشخیص دهد. اندازه‌گیری فاصله با استفاد از اینترنت‌اشیا به کاهش میزان مبتلایان به کرونا کمک شایان توجهی می‌کند. دیگر احتیاجی به مداخله پلیس در این زمینه نیست و به نیروی انسانی کمتری نیاز است.

اینترنت اشیا از کجا می‌آید؟

اینترنت اشیا که به آن اینترنت چیزها هم می‌گویند، قابلیت‌های گسترده‌ای دارد و سنگاپور به عنوان یکی از کشورهای فناورانه که توجه زیادی به صنایع خلاق دارد، از این قابلیت‌ها استفاده می‌کند. با این وجود، به طور کلی این مفهوم، هنوز به رشد نیاز دارد. با اینکه بیش از ۲۰ سال از عمر اینترنت اشیا می‌گذرد، توسعه این فناوری کماکان ادامه دارد و باید دید اینترنت اشیا چطور در زندگی انسان‌ معاصر تاثیر می‌گذارد.

با اینکه کوین اشتون در سال‌۱۹۹۹ برای اولین‌بار کلمه ترکیبی اینترنت‌اشیا را به کار برد، اینترنت اشیا در دنیای فناوری اطلاعات و ارتباطات، مفهوم تقریبا تازه‌ای به حساب می‌آید. توصیف اشتون از اینترنت اشیا، جهان ارتباط میان چیزها بود. به این معنا که هر چیزی در دنیای دیجیتالی هویت مختص به خود را دارد. اشیای بی‌جان، با هویت دیجیتالی مستقل به کامپیوترها اجازه مدیریت و سازماندهی‌شان را می‌دهند.در دنیای دیجیتالی امروز، انسان‌ها با استفاده از اینترنت به یکدیگر متصل می‌شوند. اینترنت‌اشیا این امکان را فراهم می‌کند که نه فقط انسان‌ها بلکه اشیا نیز به اینترنت متصل شوند.
اینترنت‌اشیا با استفاده از سنسورها، جهان نوینی را خلق می‌کند؛ جهان نوینی که در شرایط سخت، همانند این روزها که ویروسی ناشناخته سراسر دنیا را درگیر کرده، به کار می‌آید. اینترنت‌اشیا به سیستم‌های مکانیکی متصل به‌هم گفته می‌شود که با دستگاه‌های دیجیتالی ادغام می‌شوند و عملیات ارسال داده‌ها را انجام می‌دهند. ارسال داده‌‌ها در شبکه‌‌ای غیر‌انسانی اتفاق می‌افتد. از این جهت می‌گوییم غیرانسانی که نیازی به ارسال داده‌ از طریق انسان به انسان یا انسان به کامپیوتر نیست. اینترنت‌اشیا سیستم هوشمندی است که در شرایط سخت به کمک ما می‌آید و در این زمان به مسئله پیشگیری از کرونا رسیدگی می‌کند.

چطور اینترنت‌اشیا به بهبود فاصله اجتماعی کمک می‌کند؟

اسمارت آی‌او‌تی(Smart IoT)، شرکتی سنگاپوری است که با استفاده از اینترنت‌اشیا فاصله اجتماعی را می‌سنجد. اسکات فن (Scott Fan) درباره سیستم تازه‌ای می‌گوید که این شرکت تولید کرده تا مقیاس سه‌قدم (‌یک‌متر) ‌را اندازه بگیرد. اسکات فن، بنیانگذار استارتاپ اسمارت آی‌او‌تی است و به گفته او این سیستم جدیدکه به آن ‌SDSP یا سنسورهای هوشمند فاصله فرضی می‌گویند، برای سنجش میزان فاصله افراد مفید است.

اسکات فن در این باره به سایت خبری the South China Morning Post گفت: «سنسورهای هوشمند فاصله فرضی در مکان‌هایی نصب خواهند شد که در آنها مردم به‌طور معمول با هم گروه‌بندی می‌شوند. اگر فاصله را رعایت نکنند و کمتر از یک متر فاصله داشته باشند، سیستم هشدار می‌دهد. به طور مثال اگر افراد در صف یک سوپرمارکت باشند و فاصله آنها با شخص کناری‌شان کمتر از سه‌قدم بشود، سنسورها با استفاده از نور هشدارشان، فرد خاطی را به فاصله امن هدایت می‌کنند.»شاید این اقدام زیاد از حد به نظر برسد، اما برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا، موثر است. به گفته مدیرعامل این شرکت سنگاپوری، سنسورهای هوشمند فاصله فرضی برای مکان‌هایی که مردم زیادی در آنجا تردد می‌کنند، مانند صف‌های گمرکی فرودگاه و همچنین مراکز خرید، دادگاه‌ها و بانک‌ها می‌توانند مفید باشند.

شرکت اسمارت آی‌او‌تی، پیش از کرونا نیز خلاقیت‌های جالبی داشته است. این شرکت کلاه هوشمندی را برای امنیت موتورسواران ساخته بود. همچنین لباسی را برای بانوان طراحی کرده بود که هر زمان به آنها حمله شد، سیگنالی را برای پلیس می‌فرستاد. مدتی است که زنگ هشدار کرونا در سراسر جهان کاهش داشته است. به همین خاطر دولت‌ها و ملت‌ها تصمیم گرفتند تا به زندگی عادی خود برگردند. سنگاپور هم همانند دیگر کشورها، با وجود قوانین سختگیرانه همیشگی‌اش در ابتدای ماه ژوئن، قرنطینه کرونا را پایان‌یافته خواند، ولی کماکان محدودیت‌ها در این کشور وجود دارد؛ محدودیت‌هایی چون فاصله اجتماعی و بسته‌ماندن مناطق پرخطر از جمله مکان‌های غذاخوری و خرده‌فروشی‌ها برای پیشگیری از گسترش کرونا در سنگاپور است. این کشور با اینکه تمام تلاش خود را در خصوص کرونا انجام داد، ابتلای بیش از ۴۰‌هزار نفر به این ویروس را تایید کرد.