بسیاری از مدیران و کارفرمایان از کارآموزی گریزانند و بر این باورند که تربیت نیروی انسانی نمی‌تواند برای‌شان توجیه اقتصادی داشته باشد؛ اما تجربه شرکت‌هایی که به جذب کارآموز روی آورده‌اند نشان می‌دهد که این راه، می‌تواند تا حد زیادی اثربخش باشد و بحران نیروی انسانی را حل کند.
برای از بین بردن این دیدگاه و رسیدن به راهکارهایی برای شرکت‌ها و دانشگاه‌ها، رویداد بحران نیروی انسانی در ایران توسط ایران‌تلنت برگزار شد که در آن نمایندگانی از شرکت‌ها، دانشگاه‌ها، اتاق‌های بازرگانی و … حضور داشتند. در بخشی از این رویداد به تجربیات موفق شرکت‌هایی مانند ایرانسل، کافه‌بازار، دیجی‌کالا و … در جذب کارآموز پرداخته شد تا دیگر شرکت‌ها بتوانند از این تجربیات بهره ببرند و این بحران را با توجه به آنچه که دیگران به اجرا درآورده‌اند، مدیریت کنند. گزارش کامل این رویداد را می‌توانید در بلاگ تلنت کوچ بخوانید.
آنچه در دیجی کالا و علی بابا گذشت
فرشته کسرایی، مدیر سابق منابع انسانی در دیجی کالا و علی بابا از مدعوین رویداد بحران نیروی انسانی بود که درباره تجربه برگزاری کارآموزی در دیجی‌کالا گفت افرادی که وارد شرکت می‌شدند از نظر مهارت‌های تخصصی به سرعت رشد می‌کردند اما از نظر مهارت‌های نرم ضعف‌های زیادی داشتند. او تجربه کار با کارآموزان را بسیار عالی توصیف کرد و کارآموزان را نیروهایی بسیر سریع و باهوش دانست که اگر سرمایه‌گذاری درستی روی آنها شود و تحت آموزش مهارت‌های نرم و دانش تخصصی قرار گیرند، بسیار خوب عمل می‌کنند.
وی در ادامه از برنامه‌ریزی و اجرای طرحی موسوم به نسل بعدی مدیران برای حل این مشکل سخن گفت و در مورد این طرح توضیحاتی جامع را ارائه داد:
افراد حاضر در این برنامه هر سه ماه یک بار در یک دپارتمان از دپارتمان‌های مارکتینگ، منابع انسانی، عملیات و نرم افزار و محصول متمرکز می‌شدند. در این گردش، بخش‌های تخصصی را یاد می‌گرفتند و دید جامعی هم نسبت به کل کار پیدا می‌کردند. در این مدت، جلسه‌ای را با مدیران ارشد برای این افراد ترتیب دادیم و آنها منتورهای خودشان را از میان مدیران ارشد انتخاب کردند. یک برنامه مشخص و قدم به قدم در اختیار منتورها قرار دادیم و افراد حاضر در برنامه هفته‌ای یک بار با منتورها جلسه داشتند و در مورد ارزش‌های سازمانی و ارزش‌های خودشان و اینکه چگونه می‌توانند آنها را هم‌راستا کنند، صحبت می‌کردند. شرکت‌کنندگان می‌بایست در انتهای آشنایی با بخش‌ها، شغل مورد نظر خود را انتخاب می‌کردند و ویژگی‌ها و شایستگی‌ها و مهارت‌های نرم مورد نیاز آن شغل را کسب می‌کردند.
او در ادامه به موفقیت این طرح در شرکت‌های دیجی کالا و علی بابا اشاره کرد و در مورد وفادار شدن نیروها به سازمان با اجرای این طرح سخن گفت. فرشته کسرایی با اشاره به روش جالب علاقه‌مند کردن دانشجویان برای ورود به دیجی کالا، توضیح داد:
در ارتباط با دانشگاه، برای ترغیب دانشجویان، بازدید هفتگی مرکز پردازش دیجی کالا را برای آنها برگزار کردیم و هر پنج‌شنبه میزبان آنها و اساتیدشان می‌شدیم. این برنامه باعث جذب افراد توانمندی به دیجی‌کالا شد.
فرشته کسرایی با تاکید بر اینکه در برخی رشته‌های کاری، چاره‌ای جز جذب و آموزش کارآموز نیست گفت که این کار باعث جذب راحت‌تر کارجوهای دیگر می‌شود. وی در مورد هزینه‌های جذب و آموزش کارآموز و روش‌های آموزش و تربیت او گفت:
هزینه آموزش یک کارآموز از هزینه نگهداشت یک نیروی متخصص کمتر است. همچنین باید توجه داشته باشیم که وارد کردن نیروی کار به مجموعه، آدابی دارد که باید رعایت شود. از جامعه‌پذیری اولیه، مشخص بودن قدم‌ها و مراحل، مراقبت و دیده شدن همه ابعاد فرد تا نحوه برخورد و تعامل مدیریت با نیروی جدید، همه و همه باید مورد توجه قرار بگیرند. اگر به کوچک‌ترین موارد توجه نشود، جذب نیرو با شکست مواجه خواهد شد.
تجربه موفق جذب گروهی نیروی کارآموز در ایرانسل با همکاری ایران‌تلنت
ایرانسل، یکی از شرکت‌هایی است که تجربه خوبی از جذب کارآموز و تربیت نیروی کار دارد. این شرکت توانسته با این راهکار، نیاز خود به نیروی انسانی را به بهترین شکل برطرف کند. این شرکت، طرح جذب کارآموز خود را با همکاری ایران‌تلنت، بزرگترین مرجع استخدامی ایران، انجام داد و الگوی موفقی از جذب کارآموز را پایه‌گذاری کرد.
فرشاد اصلانی، مدیر استعدادیابی شرکت ایرانسل در پا سخ به این سوال که «دغدغه جذب نیروهای تازه فارغ‌التحصیل در ایرانسل از کجا شکل گرفت؟» گفت:
به طور کلی با توجه به پدیده مهاجرت و همچنین کاهش نیروی متخصص در بازار کار، جذب نیرو به یکی از چالش‌های اصلی منابع انسانی شرکت‌ها تبدیل شده است.
وی در زمینه نیازمندی‌ها برای جذب کارآموز اظهار کرد:
در این راه به پیمانکاری نیاز داشتیم که به ما در تمام مراحل پروژه از معرفی طرح، ارزیابی کارآموزها و گرفتن آزمون‌های خاص کمک کند و در حوزه آموزش و پروش این افراد نیز نیاز به یک طرح داشتیم.
آسیه حاتمی، مدیرعامل ایران تلنت در مورد خدمات این مجموعه برای حل بحران نیروی انسانی و همکاری با شرکت‌ها گفت:
در قدم اول، با ایجاد تلنت کوچ، برای حل بحران نیروی انسانی، به فرهنگ‌سازی در شرکت‌ها پرداختیم و سعی کردیم آنها را متقاعد کنیم که پرورش نیرو و آماده کردن افراد برای کار به عنوان کارشناس و مدیر بخش‌های مختلف یک شرکت، کاری بر عهده کارفرماهاست. در قدم دوم به شرکت‌ها در انتخاب و ارزیابی کارآموز یا نیروی تازه فارغ‌التحصیل کمک کردیم.
مهسا قادری، مدیر ارتباط با دانشگاه‌ها در ایران تلنت، در توضیح مراحل اجرای چنین پروژه‌هایی گفت پس از استخراج نیازهای اولیه و معیارهای مورد نظر شرکت‌ها، استراتژی‌های لازم چیده می‌شوند و پس از آن با به اجرا درآمدن کمپین‌های مارکتیگ، جمع‌آوری رزومه صورت می‌گیرد.
مدیر استعدادیابی ایرانسل، مسیر پروژه جذب کارآموز در شرکت را این‌گونه توصیف کرد:
در مرحله اول با توجه به هویت برند ایرانسل، یک صفحه اختصاصی برای ایرانسل ایجاد شد که از طریق آن افراد با فرآیند جذب کارآموز برای ایرانسل آشنا شوند و رزومه خود را برای دسته شغلی مورد نظر ارسال کنند.
در مرحله بعد با توجه به اهمیت مهارت زبان انگلیسی در شرکت ایرانسل به عنوان یک شرکت اینترنشنال، نیاز به سنجش سطح مهارت زبان انگلیسی افراد داشتیم. بعد از برگزاری آزمون زبان، افراد با توجه به نتیجه آزمون و معیارهای ارزیابی رزومه‌ها رتبه‌بندی شدند. بر اساس نتایج مصاحبه‌ها ۵۰ نفر نهایی به عنوان کارآموز به ایرانسل معرفی شدند و در ۵ دسته شغلی شروع به فعالیت کردند.
او در سخنانش از استفاده حداکثری از رسانه‌ها توسط ایران تلنت گفت و تعداد رزومه‌های دریافتی را ۳۰۰۰ رزومه عنوان کرد.
الهام غلامی، یکی از کارآموزان جذب شده در ایرانسل در مورد تجربه کارآموزی در این شرکت، فضای کاری‌اش را این گونه توصیف کرد:
هیچ حس رقابت‌طلبی در شرکت وجود ندارد و همه دست به دست هم دادند تا مسیری را طی کنند.
عرفان جلالی، یکی دیگر از کارآموزان ایرانسل نیز تجربه خود را این گونه بیان کرد:
آموزش هایی که در این دوره کارآموزی به ما داده شد، دید بازتری را نسبت به فرهنگ سازمانی و روابط بین همکاران به ما داد.
فرشاد اصلانی یکی از نتایج برگزاری این طرح را تقویت برند کارفرمایی ایرانسل در جامعه دانشگاهی و بین نیروهای جونیور دانست.
کارآموزی، راه چاره بحران نیروی کار
با توجه به تجربه موفقی که شرکت‌های بزرگ و با سابقه در زمینه جذب کارآموز داشتند، می‌توان گفت اگر این کار به درستی و با برنامه‌ریزی انجام شود می‌تواند بسیار مفید باشد و در زمینه جذب و استخدام نیروی انسانی قدم بسیار بزرگی به شمار می‌آید. برای برنامه‌ریزی درست این مسیر مجموعه‌هایی مانند ایران تلنت وارد شده‌اند و طرح‌هایی را برای نجات شرکت‌ها و صنایع از بحران نیروی کار دارند. حضور این مجموعه‌ها در کتار شرکت‌ها کمک می‌کند تا همه چیز طبق برنامه پیش برود و از دغدغه‌های مدیران در زمینه جذب و آموزش کارآموز کاسته شود. در این صورت، شرکت‌ها با خیال راحت‌تری می‌توانند وارد میدان شوند و با تربیت نیروهای متخصص و با مهارت، نیزا خود را برطرف کنند و قدمی در راستان انجام مسئولیت اجتماعی خود بردارند.