اواخر سال ۹۴ بود که چند کارآفرین تصمیم گرفتند با ورود به عرصه سرمایهگذاری، خلق کسبوکار را به فرایندی مقیاسپذیر تبدیل کنند. تولد اسمارتآپ نتیجه چنین تصمیمی بود.
اسمارتآپ فعالیتش را در قالب یک استارتاپ استودیو آغاز کرد. ایده این بود که با بررسی سیستماتیک استارتاپهای موفق جهان، تعدادی از آنها که از شانس موفقیت بالاتری برای موفقیت در ایران برخوردار بودند، انتخاب شده و با تزریق دانش و تجربه از طرف اسمارتآپ، استارتاپهایی در حوزههای منتخب خلق شوند.
تیم بنیانگذار از ابتدا اسمارتآپ را به دید یک استارتاپ نگاه میکردند و از همینرو همچون هر استارتاپ دیگری، یادگیری جوهره کار بود؛ Pivot نیز مصداقی از یادگیریهای عمیق و ریشهای. اسمارتآپ در ابتدای سال۹۶، از یک استارتاپ استودیو به یک شرکت سرمایهگذاری خطرپذیر پیوت کرد. مهمترین تغییر، ایجاد تعادل بهتر در سهم آوردههای مالی و غیرمالی و تغییر اساسی در فرآیندها بود.
اسمارتآپ همچون هر استارتاپ دیگری نیازمند ساخت مزیت رقابتی بود. با توجه به حضور سرمایهگذاران بزرگ در اکوسیستم، حجم منابع مالی نمیتوانست برگ برنده اسمارتآپ باشد. محل تلاقی نیازهای اکوسیستم و توانمندیهای اسمارتآپ، راهکاری بود برای ساخت این مزیتها:
یافتن اهرم رشد
پتانسیل رشد بالا، کلیدیترین وجه تمایز یک استارتاپ و یک کسبوکار سنتی است. اسمارتآپ عصاره تجربه کارآفرینانی بود که شکست، موفقیت نسبی و رشد نمایی را بارها تجربه کرده بودند؛ آنها میتوانستند تجربه یافتن اهرم رشد را برای کارآفرینان، به مسیری کوتاهتر و کمهزینهتر تبدیل کنند. اینجا بود که فلسفه وجودی اسمارتآپ شکل گرفت: «Let’s Grow Together».
پیوتهای موفق
یک پیوت موفق، همه آن چیزی است که استارتاپها برای رهایی از شکست نیاز دارند. تصمیم به پیوت یکی از سختترین و مهمترین تصمیماتی است که کارآفرینها باید بگیرند. اسمارتآپ تلاش میکند اخذ چنین تصمیم مهمی را برای کارآفرینان سادهتر و مطمئنتر سازد. از ۸ استارتاپ موجود در سبد اسمارتآپ، تاکنون ۴استارتاپ پیوت را تجربه کردهاند.
درک دغدغههای کارآفرینان و چابکبودن در پاسخگویی به آنها
یکی از مشکلات رایج در اکوسیستم استارتاپی کشورمان، نبود زبان مشترک بین سرمایهگذاران و کارآفرینان است. پیشینه کارآفرینی تیم اسمارتآپ تاکنون کمکهای شایانی به ایجاد کانال ارتباطی موثر با کارآفرینان کرده است.
اسمارتآپ در ذات خود مجموعهای است از کارآفرینان سرمایهگذار. این پیشینه کارآفرینی کمک کرده تا اسمارتآپ به دغدغههای کارآفرینان بیشتر توجه کند. شفافیت و صراحت همواره یکی از انتظارات تیمهای کارآفرینی از سرمایهگذاران خطرپذیر است.
اسمارتآپ سعی میکند نتایج ارزیابیها را سریع و شفاف به کارآفرینان اعلام کند. تیم اسمارتآپ معتقد است هر چند که یک پاسخ منفی سریع و صریح ممکن است ناراحتی تیم کارآفرینی را در پی داشته باشد، اما این رویکرد شدیدا به کیفیت تصمیمگیری کارآفرینان در فرآیند جذب سرمایه کمک میکند.
یکی دیگر از دغدغههای تیم کارآفرینی ارسال حجم بسیار زیاد اطلاعات در ابتدای فرآیند درخواست سرمایه است، بهگونهای که باعث اتلاف زیاد زمان و انرژی میشود. اسمارتآپ با توجه به این دغدغه فرآیند ارزیابی خود را بهگونهای طراحی کرده که متناسب با پیشرفت فرآیند، اطلاعات کسبوکار را دریافت و از درخواست حجم بسیار زیاد اطلاعات در گامهای اولیه فرآیند درخواست سرمایه، اجتناب میکند.
درک یک نیاز
در شرایط امروز اکوسیستم با شکلگرفتن فضاهای کار اشتراکی و برگزاری رویدادهای متنوع عملا دسترسی به فضای کاری و شبکه متخصصان آسانتر از گذشته شده و این موضوع موجبشده تا مزیت حضور در شتابدهندهها کمرنگتر از گذشته شود.
در این شرایط بسیاری از استارتاپها تلاش میکنند از سرمایه اندک شتابدهندهها صرفنظر کنند تا اولین ورود سرمایه در حجم بیشتر و از طریق شرکتهای سرمایهگذاری Early-Stage انجام شود. در این شرایط نقش شرکتهای سرمایهگذاری Early Stage پررنگتر و موثرتر از گذشته است. در Early Stage میبایست سهم Non-Cash Contribution های یک سرمایهگذاری خطرپذیر بسیار قابل ملاحظه باشد تا عملا استارتاپ بتواند حداقل یک اهرم رشد خلق و راند بعدی سرمایهگذاری را صرف ساختن Traction قابل توجه کند.
خروجی این دو راند سرمایهگذاری، استارتاپ را آماده Scale در راند Mid-Stage میکند. اسمارتآپ، مرحله Early-Stage را به عنوان نقطه تمرکز خود برای سرمایهگذاری انتخاب کرده است. این انتخاب با توجه به ضعفهای اکوسیستم در این مرحله و مزیتهای خود مجموعه صورت گرفته است.
یکی از ضعفهایی که در این مرحله دیده میشود، کمبود سرمایهگذارانی است که به خوبی بتوانند Early-stage و Mid-stage را به یکدیگر ارتباط دهند. با هدف رفع چنین معضلی بود که اسمارتآپ به دنبال یافتن شریکی استراتژیک، با تجربه سرمایهگذاری موفق در راندهای مختلف میگشت.
«صندوق مالی توسعه تکنولوژی» به عنوان یکی از مهمترین بازیگران اکوسیستم استارتاپ و با تجربه سرمایهگذاری در برخی از برترین استارتاپهای کشور همچون کافهبازار و علیبابا، همچنین دسترسی به شبکه گستردهای از سرمایهگذاران بخش خصوصی، گزینهای ایدهآل برای حل این مشکل بود.
به دنبال این همکاری استراتژیک، عملا اسمارتآپ مجموع مزیتهای بلوک Early-Stage را تکمیل کرده و تلاش میکند استارتاپهایی که در این سبد سرمایهگذاری قرار خواهند گرفت، پتانسیل رشد و جذب سرمایه راندهای بعد آنها شدیدا افزایش یابد.
اسمارتآپ امید دارد تا با تکیه بر دانش و تجربه انباشته خود بتواند هم به کارآفرینان در ساختن کسبوکارشان کمک کند و هم پورتفولیوی مناسبی به سرمایهگذاران راندهای بعدی عرضه کند.