شنبه را با قطع ویژه و رنگارنگ‌بودنش می‌شناسند؛ فرم خاصی که توانسته تصویری جذاب از این نشریه تداعی کند. اما اینکه این فرم چگونه به دست آمده و چه دلایلی برای انتخاب رنگ‌هایش وجود داشته و به‌طور کلی این فرم به موفقیت شنبه چقدر کمک می‌کند، مسائلی بوده که در گفت‌وگو با علیرضا میرزامصطفی، مدیر هنری شنبه و یکی از مطرح‌ترین مدیران هنری نشریات در ایران، مطرح شده است که در اینجا می‌خوانید.
- مهم‌ترین نکاتی که برای طراحی فرم شنبه مد‌نظر داشتید، چه بوده است؟
حوزه‌ای که شنبه به آن می‌پردازد، حوزه استارتاپ‌هاست که فضایی همراه با آزمون و خطاست که به نوعی راحتی یا به تعبیر دیگر عدم چارچوب‌پذیری ویژه خود را دارند؛ یعنی الزامات سفت‌وسخت کسب‌وکارهای دیگر را ندارند. بنابراین ما برای طراحی فرم شنبه به دنبال این نکته بودیم که تغییرپذیری و شناوربودن و منحنی‌های این حوزه را با فرم شنبه نشان دهیم. شما این راحتی و شناوربودن را در لوگوی شنبه هم می‌بینید. شوخی‌هایی هم در این لوگو وجود دارد. مثلا سه نقطه واژه شنبه مانند صورتکی است که حالت لبخند دارد.
از این گذشته ما سعی کرده‌ایم با سفیدخوانی، عکس‌های بزرگ و با استفاده از رنگ‌های متنوع، نشریه جذاب باشد و مورد توجه قرار بگیرد. قطع شنبه هم منحصربه‌فرد است و با همه سختی‌هایی که بابت تهیه کاغذ و چاپ چنین قطعی داریم، آورده‌های متفاوتی برای ما داشته است. مهم اینکه این فرم نوعی خلاقیت را نشان می‌دهد که همسو با فضای استارتاپی است که خلاقیت در آن نقش پررنگی دارد.
- از مسائل مهم در طراحی لوگو انتخاب رنگ لوگو و جایگاه لوگو روی صفحه یک نشریه است. این امر اینقدر مهم است که صاحبان برندها و صاحبان نشریات مقاومت سختی در مقابل تغییر رنگ لوگو یا مکان قرارگیری‌اش دارند. اما این مقاومت در شنبه به چشم نمی‌خورد. استفاده از چهار رنگ برای لوگوی شنبه برچه اساسی انتخاب شده و چه هدفی را برآورده می‌کند؟
این صحبت شما، صحبت از هویت بصری نشریه است. معمولا برای هویت بصری نشریات، یک رنگ خاص انتخاب می‌کنند و آن رنگ را در همه جای نشریه می‌بینید. اما شما در شنبه یک رنگ خاص را به عنوان هویت شنبه نمی‌بینید. ما یک پالت رنگی را در نظر گرفتیم. آبی، قرمز، زردتخم‌مرغی و سبز فسفری که هر کدام به نوعی خاص هستند. شنبه را که ورق بزنید هر چهاررنگ را می‌بینید و روی رنگ خاصی تاکید نداریم. این پالت رنگی در سایر نشریات به چشم نمی‌خورد و به همین دلیل می‌تواند هویت‌بخشی ویژه‌ای برای شنبه به همراه داشته باشد.
- استفاده از چندین رنگ به نوعی حرکت روی لبه تیغ هم است. چون ممکن بود که نشریه را به اصطلاح «زرد» نشان دهد. چگونه این تعادل را برقرار کردید؟
ما هیچ‌گاه رنگ را فله‌ای در صفحات استفاده نمی‌کنیم و سطح اشغال رنگ در نشریه خیلی کم است. ما مطالب را با رنگ از هم جدا می‌کنیم مثلا در قالب باکس یا ستون. این مسئله را برای خودمان به قانون تبدیل کرده‌ایم که از رنگ استفاده نمی‌کنیم مگر اینکه دلیل و منطقی برای آن داشته باشیم.
- چقدر فرم و رنگ شنبه را در موفقیتش موثر می‌دانید؟
ببینید مطالب شنبه، مطالبی از نوع مطالب سینمایی، حوادث یا ورزشی نیست که طیف گسترده‌ای خواهانش باشند و به نوعی سرگرم‌کننده باشند، بلکه مطالب جدی، خشک و تخصصی به‌شمار می‌روند. بنابراین باید فرمی طراحی می‌شد که جذابیت را به آن تزریق کند. من فکر می‌کنم رنگ‌ها و طراحی شنبه توانسته نشریه را شاد و جذاب نشان دهد. به همین دلیل در انتخاب عکس وسواس زیادی داریم که حتما جذاب باشد؛ یعنی ملاک‌مان این نیست که عکس مکمل محتوا باشد بلکه جذابیت اولویت دارد. اندازه عکس‌ها هم به همین دلیل معمولا بزرگ انتخاب می‌شود.
- یعنی فرم شنبه جلوتر از محتوایش حرکت می‌کند؟
لزوما نه. گرافیک جذاب در کنار محتوای جذاب جواب می‌دهد. فرم شنبه همسو با محتواست اما در نقش قلابی بالاکشنده عمل می‌کند که محتوا را در ویترینی جذاب‌تر نشان دهد.
- با توجه به اینکه فرم فعلی شنبه در دل مخاطب نشسته است، آیا برنامه‌ای برای تغییرات هم دارید یا همین فرم را ادامه می‌دهید؟
ما فیدبک‌هایی گرفته‌ایم که براساس آنها بازطراحی بسیار اندکی خواهیم داشت البته نه به‌صورتی که فرم عوض شود. این بازطراحی بیشتر نقش اصلاحی دارد.
- در مورد صفحه اول شنبه هم صحبت کنید؛ مثلا در مورد چینش تصاویر، اندازه‌شان، جانمایی تیترها و… چون گاه انتقادهایی هم وارد است که صفحه یک شنبه بسیار شلوغ است.
صفحه اول شنبه با وجود اینکه به لحاظ قطع در جرگه روزنامه‌هاست شبیه مجلات بسته می‌شود. در صفحه یک اولویت برای ما این است که عکس، جذاب و بزرگ دیده شود. حتی تیترهای جذاب را به نیم‌تای دوم صفحه یک منتقل می‌کنیم. این فرم، هویت شنبه است. از طرفی ما حساب ویژه‌ای باز کرده‌ایم روی عکس صفحه یک نشریه. اما گاه ژست‌ها و فیگورها، ایده‌های لازم را ندارند و بنابراین مجبور می‌شویم از ایده‌های شماره‌‌های قبلی برای جذابیت بیشتر استفاده کنیم. از طرفی ما در سال اول نشریه هستیم و نمی‌توانیم افسارگسیخته حرکت کنیم و ساختارشکنانه برخورد کنیم بلکه باید منتظر بمانیم که جایگاه نشریه تثبیت شود و بعد تغییرات دیگری ایجاد کنیم. فکر می‌کنم در سال‌های بعد یا از زمانی که روزنامه بشود، بتوانیم تنوع بیشتری ایجاد کنیم. دلیل شلوغی جلد شنبه هم از این جهت است که ما اعتقاد داریم که همه اهالی اکوسیستم باید خودشان را در صفحه اول شنبه ببینند.