کمتر کسی است که با شنیدن اصطلاح یوايکس و یوآی، نام اسماء کروبی به ذهنش نیاید؛ از افراد فنی و تاثیرگذار در اکوسیستم استارتاپی ایران که سال‌ها در این زمینه حتی می‌گفت که فرد شماره یک بوده است.
وقتی در جلسات گفت‌وگو حاضر می‌شوم، تجارب متنوع و متفاوتی برایم رقم می‌خورد؛ یکی به خوبی مطالب را بیان می‌کند، یکی با جان‌کندن و به در و دیوار‌زدن، بعضی با شرم و حیای فراوان، بعضی کمی اخمو، بعضی‌ها کمی طول می‌کشد تا موضوع را به خوبی ادا کنند و هزار تجربه دیگر.
اما گفت‌وگو با اسماء کروبی یک تجربه متفاوت بود؛ بسیار خوش‌بیان و منظم در ادای منظور. اسماء کروبی، یواکس‌دیزاینر مشهور اکوسیستم استارتاپی ایران است که در اینجا برای آشنایی بیشتر با او توضیحات بیشتری می‌دهم.
انرژی چندبرابری صرف می‌کنم
اجازه بدهید بیشتر در موردش صحبت کنیم؛ بسیار فنی، خوش‌بیان، مسلط به کلام و دانشی که در آن تبحر دارد، تر و تمیز و دلنشین. شاید این چند واژه‌ای که در اینجا ردیف کردم، بتواند اسماء کروبی، متخصص ui و ux و بنیانگذار شرکت «تیارا» به خوبی توصیف کند.
متولد سال ۱۳۶۵ در تهران است. در مقطع کارشناسی، مهندسی نرم‌افزار خوانده و MBA را در دوره ارشد. لیسانسش را هم دانشگاه سمنان گرفته است. می‌گوید ۱۲سال است که در این زمینه‌ها کار کرده. صاحب دیدگاه است. نقد می‌کند و از اینکه بگوید در حوزه کاری‌اش چه خبر است، واهمه‌ای ندارد.
اسماء می‌گوید: «وقتی دوره MBA را شروع کردم، همزمان وارد حوزه یوایکس شدم. از آن دست آدم‌هایی هستم که وقتی کاری را شروع می‌کنند، انرژی و زمان چندبرابری برایش صرف می‌کنند تا به نتیجه مطلوب برسد. ۲سال روی این حوزه تمرکز کردم. در شرکت برهان‌مبین قرار بود محصولی را طراحی کنیم. بنابراین ۲سال در آنجا تجربه کسب کردم و به نوعی یوایکس را من در آنجا یاد گرفتم.»
مروجان یوایکس‌دیزاین
همان زمان با میلاد اسلامی‌زاد، نخستین رویداد «ایران یوایکس کنفرانس» را برگزار کردیم تا رفته رفته ادبیات این موضوع در ایران جا بیفتد. بچه‌های قدیمی استارتاپی آن روزها را حتما به یاد دارند که من هر کدام را می‌دیدم، از این مبحث برایش حرف می‌زدم و آن را توضیح می‌دادم.
در آن زمان سرآوا یک مربی خارجی برای آموزش محصول به ایران آورده بود. من را هم به این کارگاه دعوت کردند و آشنایی با دیجی‌کالا و حمید و سعید از همان کارگاه شکل گرفت. دو سه روز بعد از برگزاری کارگاه، با من تماس گرفتند که با دیجی‌کالا همکاری کنم.
از دیجی‌کالا که بیرون آمدم، قصد رفتن از ایران و پیوستن به تیم بوکینگ.کام در هلند را داشتم. حتی در مرحله مصاحبه بودم و قرار بود وکیل شرکت‌شان تماس بگیرد و کارهای مربوط به ویزایم درست بشود اما در همان زمان تصمیم گرفتم که شرکت تیارا را راه‌اندازی کنم.
آن زمان فکر نمی‌کردم به وضعیت الان دچار شویم. چون با شروع دولت یازدهم امید زیادی ایجاد شده بود و من به بوکینگ گفتم که در کشور خودم شرکت راه‌اندازی کرده‌ام و می‌خواهم به کشورم خدمت کنم؛ حرفی که شاید الان خنده‌دار به نظر برسد، اما واقعا به این قصد همکاری با بوکینگ را رد کردم.
سابقه کاری کمتر از ۴ ماه را در شرکت سفرهای علی‌بابا دارد: «در آنجا مدیر تیم محصول بودم. البته از یک سال قبل، مشاور تیم علی‌بابا بودم، اما در آنجا نماندم چون آن زمان من از فرهنگ دیجی‌کالا آمده بودم؛ فرهنگی که در آن بسیار سخت کار می‌کردیم و پروژه برای ما، مثل ناموس اهمیت و ارزش داشت. اما علی‌بابا در آن زمان در اوایل شکل‌گیری بود و تیمش هنوز شناخت‌شان از این حوزه کامل نبود. به همین دلیل نتوانستم با آنها همکاری کنم.»
تعداد زنان تکنیکال رو به افزایش است
همیشه از کارمندان خانم شرکتم راضی‌تر بوده‌ام چون به اصطلاح کار را ماستمالی نمی‌کنند و بسیار مسئولیت‌پذیرتر هستند. ما دختر فنی در ایران زیاد داریم. آن زمان که من وارد دیجی‌کالا شدم، تنها ۳نفرمان در تیم تکنیکال دیجی‌کالا زن بودیم.
ضمن اینکه تنها من سمت مدیریتی در تیم محصول داشتم. الان ولی اوضاع خیلی متفاوت شده است. هر چند هنوز هم مردان در شرکت‌ها متحد می‌شوند که مثلا هیچ زنی مدیر ارشد نشود. بشخصه این مسائل را در اکوسیستم ایران تجربه کرده‌ام.
البته نکته دیگری هم وجود دارد و آن اینکه هنوز هم بعضی از زنان ایران، جاه‌طلبی لازم برای به دست گرفتن موقعیت‌های بالاتر را ندارند. تعداد زیادی از آنها با این ایده که باید از ۹ صبح تا ۵ بعد از ظهر کار کنند، به سر کار می‌روند. پس ریسک‌ها و خطرها و استرس‌های مدیر‌بودن را نمی‌پذیرند. اگر هم اعتماد به نفس و ریسک‌پذیری لازم را داشته باشند، شرکت‌ها به آنها اعتماد نمی‌کنند.
گفتگوی شنبه با اسما کروبی : اکوسیستم استارتاپی زیر سقف کوتاه