چهارشنبه هفته گذشته در مراسمی کیف پول همراه پاسارگاد یا «کیپاد» افتتاح شد. پیش از این به صورت پایلوت این کیف پول موبایلی در قزوین هم رونمایی شده بود؛ منتها مشهد شهر بزرگ‌تری است و اگر این طرح با استقبال مشهدی‌ها مواجه شود، می‌توان امیدوار بود که کیپاد می‌تواند «اندروید پی» ایران باشد. بانک پاسارگاد کیپاد را ابزاری جهت سهولت در انجام تراکنش‌های پرداخت خرد می‌داند.
در مراسم افتتاحیه چه گذشت؟
پشت کیپاد بانک پاسارگاد، شرکت‌های فناپ پرداخت و ایرانسل قرار دارند. به عبارتی یک بانک، یک شرکت پرداختی و یک اپراتور موبایلی در کنار هم قرار گرفتند تا برای اولین‌بار شاهد کنار گذاشتن اختلاف‌های مرسوم بین پرداختی‌ها و اپراتورهای موبایل باشیم. نتیجه این تفاهم فعلا شده کیپاد و اگر مردم استقبال کنند در آینده نزدیک شاهد گسترش پرداخت‌های موبایلی در کشور خواهیم بود. برای کسانی که از این روش پرداخت استفاده نکرده‌اند هرچقدر هم که درباره مزایای آن بگوییم، شاید برایشان ملموس نباشد. منتها یکی از کسانی که در خارج از ایران در سال‌های گذشته از اپل‌پی و اندروید پی استفاده کرده، وقتی خبر افتتاح کیپاد در مشهد را شنید اینطور نوشت که «امروز کیپاد بانک پاسارگاد در مشهد شروع به کار می‌کنه. یک کیف پول همراه که می‌تونید پرداخت‌های خُرد رو با فناوری NFC تلفن‌های همراه اندرویدی با استفاده از سیم‌کارت NFC ایرانسل انجام داد. به عنوان کسی که از اندرویدپی و اپل‌پی استفاده کردم، می‌دونم که چقدر به‌درد می‌خوره.»
در مراسم افتتاحیه کیپاد در مشهد هم فناپی‌ها بودند و در رأس آنها مجید قاسمی، مدیرعامل بانک پاسارگاد. ایرانسلی‌ها هم بودند و از مشهد هم شهردار و استاندار و چند مقام دولتی وزارت ارتباطات هم حضور داشتند.
فلاح جوشقانی، معاون وزیر و رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، در همین مراسم گفت: «امروز فناوری وجه تمایز در همه کسب‌وکارهاست که با رعایت اصل استفاده از ظرفیت‌های فناوری، نوآوری و خلاقیت مطمئنا کسب‌وکار را متمایز خواهد کرد. در سال‌های اخیر در حوزه ICT و زیرساخت‌های فناوری اطلاعات در کشور رشد چشمگیری داشته‌ایم. با توجه به تحولات دولت الکترونیک در آینده، در همه عرصه‌ها ازجمله بانکداری کاملا منطبق بر ICT خواهیم بود.»
او ادامه داد: «در حوزه خدمات پرداخت همراه (کیف پول همراه) سه ذینفع اصلی داریم؛ اپراتورهای تلفن همراه (تأمین‌کننده بستر امن و زیرساخت‌ها)، بانک‌ها (ارائه خدمات پولی) و رگولاتورها (در این خدمت، بانک مرکزی و سازمان ارتباطات و تنظیمات مقررات رادیویی). برای بهبود خدمات، تعامل رگولاتورها ضرورت دارد و در بحث پرداخت همراه، خوشبختانه این تعامل در حال بهبود است.»
جوشقانی در بین صحبت‌هایش گفت که سیاست کلی وزارت فناوری اطلاعات، حمایت است؛ تا به اهداف وزارت ارتباطات در برنامه ششم جامه عمل بپوشانیم. ما با تعامل با رگولاتورهای مالی مثل سازمان بورس و بانک مرکزی و بانک‌ها ازجمله بانک پاسارگاد فضا را برای توسعه خدمات آماده می‌کنیم.
چرا مشهد؟
پرداخت‌های خرد در سال‌های گذشته همیشه یک معضل بوده است. وقتی از پرداخت خرد صحبت می‌کنیم داریم درباره پرداخت‌های زیر ۵۰هزار تومان صحبت می‌کنیم. برای پرداخت‌های خرد یا باید از سکه و اسکناس استفاده کرد یا از پرداخت‌های آنلاین. پرداخت‌های آنلاین هزینه‌بر است و درصورتی‌که کارمزدها هم اجرایی شود برای مردم به‌صرفه نخواهد بود. بهترین گزینه پرداخت‌های آفلاین است. در پرداخت‌های آنلاین بخش‌های مختلف سیستم با هم هماهنگ شده‌اند، یعنی مردم کارت بانکی دارند و کسب‌وکارها هم ابزارهای پذیرش و هر دوی این ابزارها قابلیت اتصال به سامانه‌های شتاب و شاپرک را دارند. حالا همین سیستم را هم باید در پرداخت‌های آفلاین داشته باشیم. شهر مشهد از این نظر اهمیت دارد که در سال بیش از ۲۷ میلیون زائر و شهروندان این شهر حالا می‌توانند به آسانی از خدمات پرداخت خرد استفاده کنند. کسانی که در شهر مشهد مسافر هستند نیازی ندارند کارت مخصوص شهر مشهد را بخرند. فقط کافی است در گوشی اندرویدی خود که NFC دارد و از سیم‌کارت‌های ایرانسلی استفاده می‌کنند، اپلیکیشن کیپاد را نصب کنند. هنگام پرداخت آنها به آسانی می‌توانند با نزدیک کردن گوشی خود به ابزار پذیرش در اتوبوس پرداخت خرد خود را انجام دهند.
تقی‌زاده خامسی، شهردار مشهد هم در راستای هوشمندسازی شهر مشهد گفت که امروز اولین گام را به سوی شهر هوشمند برداشته‌ایم و این اقدام توسط بانک پاسارگاد و با همکاری اپراتوری مطرح و وزارت فناوری اطلاعات و ارتباطات صورت گرفته‌است. بال دیگر این شهر هوشمند شهروندان هستند که آموزش شهروندان، به عنوان گام دیگری در جهت تأمین زیرساخت‌های دیگر شهر هوشمند مورد توجه ماست.
آل شیخ، معاون شهرداری مشهد هم در ادامه این مراسم با اشاره به همکاری سه مجموعه بانک پاسارگاد، شرکت ایرانسل و شهرداری مشهد در به ثمر رساندن کیپاد گفت: «بانک پاسارگاد مجموعه‌ای پیشرو است که از ۷ سال پیش با پروژه هوشمندسازی شبکه حمل‌ونقل و بلیت الکترونیکی با ایشان همکاری داشته‌ایم و این مجموعه به عنوان پیشگام خدمات الکترونیک کشور، با ۴ میلیون کارت صادر شده و ۲.۵ میلیون کارت فعال، حدود ۴۰۰ میلیون تراکنش سالانه را راهبری می‌کند و این عملیات بدون خطا پیش رفته‌است. همچنین مجموعه ایرانسل با ارائه زیرساخت ارتباطات و تنوع خدمات متناسب با حوزه شهری همکاری خوبی دارد و شهرداری مشهد نیز با شعار شهر هوشمند فعالیت می‌کند.» وی ادامه داد: «هوشمندسازی شهر فعالیتی ناظر بر چالش‌های محوری شهر را شامل می‌شود که عمدتا پاسخ‌هایی متناسب با تکنولوژی‌های روز را می‌طلبد. خطای کمتر، دقت بیشتر و تسهیل فرایندها از مزایای استفاده از این تکنولوژی‌هاست و ما در نظر داریم ۶۰ درصد مراجعات را از طریق اپ شهروندی انجام بدهیم و عمده فعالیت‌ها را از این طریق به‌سامان کنیم.»
آنطور که در این رویداد گفته شد، اکنون کیپاد در کل ناوگان خدمات شهری مشهد فعال شده است. در تمامی ورودی‌های مراکز تفریحی و خدماتی که پیش از این از من‌کارت استفاده می‌کردند هم فعال شده است.
مجید قاسمی، مدیرعامل بانک پاسارگاد، با اشاره به پیشینه هفت‌ساله ارائه خدمات من‌کارت در شهر مشهد هم گفت که خدمات کیپاد برای اولین‌بار در ایران و خاورمیانه ارائه می‌شود و این خدمت می‌تواند به عنوان تحولی در عرصه پرداخت خرد مطرح شود.
البته در ایران پیش از این تلاش‌های مختلفی صورت گرفته است. در همین ایرانسل حداقل یک بار دیگر تلاش شد پرداخت از طریق NFC اجرایی شود که آن زمان به نتیجه نرسید. حالا با ترکیب کسب‌وکارهایی که در کنار هم جمع شده‌اند، به نظر می‌رسد باید امیدوار باشیم که اتفاق‌های خوبی بیفتد. اگر این طرح عملیاتی شود و مردم از آن استقبال کنند، می‌توان گفت برای اولین‌بار در خاورمیانه بوده است که این طرح عملیاتی شد. بنا بر محتوای رویداد کیپاد فقط برای مردم مشهد نیست و این خدمات برای تمام مردم ایران قابل استفاده است چرا که هر ایرانی سالانه یک یا دو بار به شهر مشهد سفر می‌کند و به نوعی این خدمات به تمام مردم کشور ارائه می‌شود.
مزایای کیف پول‌های موبایلی
در این رویداد میرحسینی، معاون فناوری اطلاعات و ارتباطات بانک پاسارگاد، با ارائه آمارهایی در خصوص تراکنش‌های آنلاین گفت: 1.2 میلیارد تراکنش خرید از طریق کارتخوان‌های فروشگاهی در ماه مهر و ماهانه 800 میلیون تراکنش با مبلغ کمتر از 25 هزار تومان از طریق بسترهای آنلاین بانک‌ها پردازش می‌شود. 65 درصد تراکنش‌ها مبلغی کمتر از 25هزار تومان دارند و تراکنش‌های آنلاین هزینه زیادی را بر اقتصاد ملی وارد می‌کنند؛ بنابراین ما با ورود به این حوزه در جهت رشد اقتصاد ملی گام برمی‌داریم.
میرحسینی ضمن اشاره به مزایای کیف پول آفلاین موبایلی ازجمله سرعت بالاتر، امنیت و سهولت بیشتر افزود: با کیف پول آفلاین الکترونیک انجام تراکنش‌های پرداخت خرد با حداکثر مبلغ 50 هزار تومان صورت می‌پذیرد و این کیف پول جایگزین اسکناس، سکه و کارت بانکی می‌شود و این امر مطابق با الزامات بانک مرکزی به‌ویژه قوانین مبارزه با پولشویی و سپرده قانونی انجام می‌شود.
وی تصریح کرد: هم‌اکنون 2200 دستگاه اتوبوس، 105 گیت قطار شهری و 46 گیت BRT برای استفاده از کیپاد تجهیز شده‌اند و همچنین 350 کارتخوان فروشگاهی در مشهد برای این منظور فعال هستند و در نظر داریم تا پایان سال96، تعداد 20 هزار کارتخوان فروشگاهی در مراکز خرده‌فروشی به این مجموعه افزوده شود.
یک تفاوت مهم با اپل‌پی
در دنیا کسانی که می‌خواهند از اپل‌پی استفاده کنند مهم نیست که از چه سیم‌کارتی استفاده می‌کنند. در دنیا با توجه به اینکه به تولیدکننده‌های موبایل دسترسی وجود دارد، در نتیجه مسائل امنیتی توسط خود سازنده‌های موبایل مدیریت می‌شود؛ اما در ایران چون به سازنده‌های موبایل دسترسی نداریم یا باید از روش‌های ابری استفاده کنیم یا برویم سراغ اپراتورها. باقر صمدی، مدیرکل بازاریابی ایرانسل می‌گوید با اختصاص یک فضای امن و قابل‌برنامه‌ریزی در سیم‌کارت و با ارائه این فضا به بانک پاسارگاد و شهرداری مشهد در این پروژه همکاری داشته‌ایم.
او مزایای NFC را اینچنین برشمرد: کمک به اقتصاد ملی از طریق کاهش کارمزدهای تحمیلی به بانک‌ها، کاهش هزینه‌های خرید و چاپ کارت‌های پلاستیکی، عدم نیاز به باجه‌ها و دستگاه‌های فیزیکی به‌منظور شارژ کیف پول الکترونیکی، کاهش هزینه‌های تقلبات احتمالی به علت عدم خرید بلیت و… . او ادامه داد: کیف پول همراه، دسترسی به کاربران جهت اطلاع‌رسانی و یا تدوین برنامه‌های وفاداری را امکان‌پذیر می‌کند. در صورت مفقودی کارت‌های پلاستیکی، پول شارژ شده در حساب کاربر نیز از بین خواهد رفت، درصورتی‌که در کیف پول موبایلی امکان بازگشت پول وجود خواهد داشت.
